Ben sormuyorum. Esnaf soruyor. Genel bir soru ve sorun. Kütahya'da da mevcut popüler sorular arasında bu soru. Soran yok, sorar mısınız dediler. Sormaz olur muyum?
Sahi Esnaf Odaları ne iş yapar?
Bilmeyen okuyucularımıza anlatalım, esnaf odalarımıza da görevlerini hatırlatalım. Zira pandemiden önce ve şu anda da esnafların sesi olan, dertlerini aktaracak, sorunlarına şehrin erklerinin kapılarını aşındırıp çözüm bulacak esnafların tek temsilcisi “ESNAF ODALARI”
Efendim; Ülkemizde 181 ticaret ve sanayi odası, 57 ticaret odası, 12 sanayi odası, 2 deniz ticaret odası olmak üzere toplam 252 oda ile 113 ticaret borsası bulunmaktadır.
Şehrimizde ise; il genelinde toplam 48 Esnaf Sanatkâr Odası'nın bulunuyor. Bu odalara kayıtlı toplam 16 bin 102 esnaf ve sanatkârın faaliyet gösteriyor.
Tanımayanlar varmış, Odalar Birliği Başkanını ve Oda Başkanlarını tanıtalım;
Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği Başkanı: İbrahim YİĞİT
İbrahim Bey, yaklaşık 2009'dan beri Kütahya Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanlığı'nı yürütmekteymiş.
Kahvehaneciler Esnaf Odası Başkanı: Selahattin KARAASLAN
Bakkallar Esnaf Odası Başkanı: Salih ASLAN
Berberler ve Kuaförler Esnaf Odası Başkanı: Mehmet ÇALTI
Elektrik ve Elektronik Teknisyenleri Esnaf Odası Başkanı: Recep KAYA
Fırıncılar ve Büfeciler Esnaf Odası Başkanı: Murat DURAN
Fotoğrafçılar, Çiniciler ve El Sanatları Esnaf Odası Başkanı: Sadık ERİLBAYLI
İnşaat Sanatkârları Esnaf odası Başkanı: Nuri MAVİLER
İşportacılar Esnaf Odası Başkanı: Ahmet İKİZ
Kasaplar Esnaf Odası Başkanı: Hasan AY
Lokantacılar Esnaf Odası Başkanı: Bayram AKKAYA
Madeni Eşya Sanatkârları Esnaf Odası Başkanı: Hüseyin KUŞAN
Marangozlar Esnaf Odası Başkanı: Ahmet ÇAKIR
Minibüsçüler, Servis Araçları ve Halk Otobüsleri Esnaf Odaları Başkanı: Süleyman GÜDÜCÜ
Sebzeciler ve Pazar Yerleri Esnaf Odası Başkanı: Hakan AKDAŞ
Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası Başkanı: İlyas ASLAN
Terziler Esnaf Odası Başkanı: Bekir DURMUŞ
Tuhafiyeciler, Yüncüler, Zücaciyeciler ve Manifaturacılar Esnaf odası Başkanı: Hakan DAYANÇ
Birkaçını sosyal medyada görüyorum. Mesela Sebzeciler ve Pazar Yerleri Başkanı Hakan Akdaş: Esnafın sorunlarıyla yeterince ilgililer mi orasını bilmiyorum. Öğreneceğim. Ama aktif. Pazarcı esnafının içerisinde. Bu bile bir şeydir.
Sonra Bakkalcılar Odası Başkanı: Salih Aslan: Kendisi de sosyal medya hesabından dile getiriyor sorunları. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı'nın esnafla ilgili taleplerine yer veririm biliyorsunuz. Onun paylaşımları yapıyor sosyal medya hesabından, görüyorum. Anacak yerel de bir çalışması var mı yetkililere ilettiği ve netice aldığı onu bilemiyorum tabi… Söylerse öğrenir, yazarım size. Sessiz kalmaktansa bu bile bir şeydir, bu da ayrı…
Berberler ve Kuaförler Odası Başkanı: Mehmet Çaltı. Mehmet Bey bire bir ilgileniyor, görülüyor. Taleplerini ilettiğini, çözüm üretip üretmediğini bilmiyorum ama görüyorum ki şikâyetlerini ve isteklerini esnafların dinliyor.
Bu odaların kuruluş amacı, ticaret dallarını bir çatı altında toplamak, yani bir nevi sendikal faaliyet yürütmek ve bir yandan da bağlı oldukları sektörlerin sıkıntılarını çözmek.
KÜTESOB' dan örnek verelim, resmî sitesinde şu sözler yer alıyor; Birliğimiz ve bağlı odalarımız, ahilikten gelen ilkelerini kaybetmeden bugün de ülkemizin en dinamik unsurları olan esnaf ve sanatkâr kesiminin, toplumun ekonomik, sosyal, siyasal oluşumunda hak ettiği yeri alması, daha çağdaş ve güçlü bir yapıya ulaşması için gerekli çalışmaları sürdürülmektedir.
Peki, böyle anlayışla hizmet sunuluyorsa esnaf nasıl oluyor da, neden şikâyetçi?
Esnaflar için neler yaptınız, neler yapıyorsunuz mesela, aksini iddia edecek olursanız?
Şimdi diyenler olur; “biz görevimizi yapıyoruz.”
Mevzuat görevlerini zaten yapacaksınız. Bunlardan bahsetmiyoruz. Esnafların sorunlarını iletiyor musunuz, onları her ay belirli periyodlarda dinliyor, ziyaret ediyor musunuz? En az üç ayda bir yetkililere esnafın sorunlarını ulaştırıyor musunuz ve netice alıyor musunuz? Projeler üretiyor musunuz, bu güne kadar kaç çalışma yaptınız, kaçından yüksek katılım ve sonuç aldınız? Devletin esnafa desteklerini, kendi desteğiniz gibi sunamazsınız. Bunu da belirtelim.
Mesela, Kahveciler Odası Başkanı. Yüzünü gören cennetlik. Pandemi var. Aylardır oyun salonları, kahveciler sıkıntıda. Nerede Başkan Bey? Evet, bu pandemi ulusal bir sorun, yapacağı pek bişey yok ama niçin tek bir açıklaması yok? Araştırıyorum oda başkanları toplu yazı yayınlamış, bizim başkan nerede, diye soruyor esnaflar. Bir şey yapamasa dahi ısrarcı olsun, diyorlar. Batıyoruz, bittik, tükeniyoruz, diyorlar. Niye ziyaret etmiyor, bir çayımızı içmiyor, diyorlar. Haksızlar mı? Değiller. En azından aldığınız aidatların karşılığında dert dinleyin!
Esnaflara soruyorum. Esnaf Odaları'ndan nasıl faydalanıyorsunuz, diyorum.
Aidat ödüyoruz, diyorlar. Ve ekliyorlar; üye olduğumuz için kredilerden yararlanıyoruz ama bu da devlet desteği.
Esnafa hal, hatır sormayan, kapısını açmayan Oda Başkanları bile var. Hatta Oda Başkanlarını ve Oda Birliği Başkanı'nı tanımayanlar var! Esnaf diyor ki; en azından gelsinler, gönül almasını bilsinler. Bir çayımızı içsinler. Aidattan seçime gelmesinler. Yağmasalar da gürlesinler.
Mesela, İbrahim beyin bir demecine rastladım. Bir esnaf derneği kurulmuş geçtiğimiz aylarda. “Tanımıyorum derneği.” Diye açıklama yapmış İbrahim Bey. Oysaki şunu sormalıydı bu derneği kuranlara; biz size yetemiyor muyuz, sesinizi duyuramıyor muyuz da siz ayrı bir yapılaşma içine giriyorsunuz? Ve akabinde gönüllerini almalıydı. Birlik ve beraberliği sağlamalıydı.
Hatta geçtiğimiz günlerde esnaflar aralarında temsilci seçti. Kapı kapı gezip şehrin erklerine sorunlarını ilettiler. Esnaf Odaları Başkanları neden eşlik etmedi bu esnaflarımıza? Ya da İbrahim Bey esnaf odaları temsilcisi oda başkanlarını toplayıp kendisi şehrin erklerini ziyaret edip, esnafların sorunlarını dile getirmedi? Ya da esnaflara ve oda başkanlarına; yürüyün, birlikte sorunlarımızı iletelim, demedi? Çözüm alamasa bile… Kaldı ki sonuçta esnafın talepleri pandemi dolayısıyla haklı gerekçelerle gerçekleşemedi. Sonraki hafta Ahilik haftasını kutlamak için belediye başkanını ve vali beyi ziyarete gitti. Bunu ben soruyorum. Gazeteci olarak sormuyorum. Vatandaş olarak soruyorum. Merak ettim.
Kendisini sahada, Oda Başkanları ile birlikte tabi, görmek istiyoruz. 16 bin 102 esnafı tek tek ziyaret etmesini bekliyoruz. Çaylarını içmelerini, dertlerini dinlemelerini ama sadece dinlemekle kalmayıp yetkilileri sürekli bilgilendirmelerini ve sorunlara çözüm odaklı yaklaşmalarını rica ediyoruz. Takipçisi olacağız.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesindeki en genç başkan, kendisine Genel Başkanları Rıfat Hisarcıklıoğlu' nun örnek aldığını ifade edip "tüm enerjimiz ile genel başkanımızın belirttiği gibi 'oda ne işe yarar" imajını ortadan kaldırmak için çalışıyoruz" diyor. Siz bu imajı ortadan kaldırmak için neler yapacaksınız?
Telgraf Gazetesi olarak esnafın sorularını sorduğumuz için belki bizi de tanımayabilir. Olsun, saygı duyarız. Belki de duymayız. Biz bu gazeteyi esnafın, vatandaşın, öğrencinin sorunlarını yetkili ve etkililere duyuralım ki göremediklerini görsünler, eksiklikleri varsa gidersinler, sorunları çözsünler, vatandaşla iç içe olsunlar, vatandaşı “Hallederiz” deyip geçiştirenlerden olmasınlar, yetkili ve vatandaşlar arasında bağ olalım, diye kurduk. Eleştiriye gelemeyenler, sürekli övülmek isteyenler, basamak yapmak isteyenler olsa da biz yapılan işle, yapılmayanla ve vatandaşın memnuniyetiyle ilgileniyoruz. Yapılmayanları yapmış gibi gösteremiyoruz. Kimseyi memnun etmek gibi niyetimiz olmadı. Olmayacak. Hepinizin bilgisine. Arz ederiz.
DİPNOT: Aidatlara gelelim, ufak bir araştırma yaptım sizin için:
Tabi her odanın tarifesi farklıdır.
Mesela, Kahveciler oda farklı bir rakam, fırıncılar odası farklı bir rakam, her oda belirlediği farklı rakamlarda ama muhakkak aidat alıyor.
Türkiye'de 5000 oda bulunduğu bilgisinden hareketle, her odanın en düşük 100 üyesi olsa ki bu rakam kat kat fazlasıdır, toplam 500.000 üye demek olur bu...
Her üyeden 100 TL aidat alınsa, aylık 500 Milyon TL yapar. Eski para ile 500 Trilyon!
Hemen her oda başkanı aylık 3000 TL ile 20.000 TL arasında maaş almaktadır.
Makam araçları, tatilleri, konaklamaları, yemekleri, benzinleri bile oda bütçesinden karşılanır. Hiçbir masrafları yoktur, üyelerin verdiği aidatlar ile odanın masrafları da karşılanır, kendi masrafları da!
Belki birkaç odayı bunun dışında tutabiliriz, zarar eden odalarda elbette yok değil.
Ancak odadan maaş almayan bir oda başkanı henüz yok!
DÜZELTME: Türkiye genelin de incelemiştik ancak İbrahim Yiğit'den öğrendiğimiz bilgiler dahilinde Kütahya'da bazı oda başkanlarımız maaş almıyormuş. Kendilerini tebrik ediyoruz.
Eğer bir Oda'ya üye iseniz ve 6 ay aidatınızı ödemediyseniz mutlaka sizi icraya verebiliyor. Zira kanunen oda üyelerinin aidatlarını ödeme zorunluluğu vardır, ödemediğiniz takdirde kapınıza icra memurları gelebilir!
Karşılığında esnafa ne sunuyorsunuz? Bilmediğimiz için soruyoruz ki esnaflarda bilmiyor…